Khi bị chỉ trích, theo thói quen hệ thống phòng thủ được khởi động và có thể dẫn đến phản ứng mất bình tĩnh và gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc.
Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải hành xử theo cách đó. Nếu xem xét lời chỉ trích của người khác như một cơ hội để tìm hiểu thêm về bản thân hoặc mối quan hệ hiện tại với đối phương, bạn sẽ thấy giá trị của những lời chỉ trích.
Theo tiến sĩ tâm lý học người Anh Leon F. Seltzer luôn có sự khác biệt giữa phê bình mang tính xây dựng và phê bình mang tính phá hoại. Do đó, đối mặt với sự chỉ trích, nên cố gắng hiểu một cách khách quan những phản hồi khó chịu đó. Càng đón nhận những lời chỉ trích, bạn càng có nhiều khả năng được hưởng lợi từ nó.
Bốn lý do để bình tĩnh đón nhận sự phê bình.
Thứ nhất, những lời chỉ trích có thể nâng cao nhận thức của bạn về sự cần thiết phải phát triển hơn nữa bộ kỹ năng bạn tưởng là đã đủ.
Người chỉ trích có thể nêu ra những vấn đề bạn chưa lưu ý hoặc kiến thức bạn chưa có. Sự sẵn sàng học hỏi những điều mới có thể giúp công việc của bạn hiệu quả hơn, chính xác hơn, chính xác hơn và cập nhật hơn.
Thứ hai, những lời chỉ trích có thể giúp bạn đạt được lợi thế cạnh tranh so với đối thủ, cho dù đó là về việc tăng lương, thưởng hay thăng chức. Nếu bạn không muốn bị bỏ qua vì hiệu suất tụt hậu so với những người khác, việc tiếp thu phản hồi là vô giá, bất kể phản hồi đó của ai và bằng cách nào. Việc biết lý do tại sao hiệu suất cá nhân bị giảm sút có thể giúp bạn khắc phục những thiếu sót.
Trong các vấn đề cá nhân cũng vậy, nếu bạn muốn được bạn bè, gia đình và người quen đánh giá cao và tôn trọng hơn, bất kỳ phản hồi nào từ họ về những hạn chế trong cách bạn thực hiện nghĩa vụ và trách nhiệm của mình, đều không thể thiếu.
Thứ ba, những lời chỉ trích có thể giúp bạn nhận ra những "điểm mù" của mình. Vô tình, hầu như tất cả chúng ta đều phát triển những thói quen xấu, những thói quen vô tình có thể xúc phạm người khác, phơi bày sự vô cảm hoặc sự tự mãn, thiếu hiểu biết hoặc tự phụ của chúng ta.
Ban đầu, những phản hồi tiêu cực có khiến bạn cảm thấy buồn, lo lắng, tức giận. Sẽ là không khôn ngoan nếu bác bỏ lời chỉ trích này chỉ vì bạn không thích những cảm giác khó chịu bị khơi dậy trong mình.
Thứ tư, những lời chỉ trích, một cách gián tiếp, có thể giúp bạn trở nên nhân ái, tò mò và thấu hiểu người khác hơn. Điều đó cũng có thể củng cố các mối quan hệ của bạn trong việc khiến bạn ý thức hơn về ranh giới , nhu cầu và mong đợi của đối phương. Nếu người kia là đối tác của bạn, điều đó có thể giúp mối quan hệ trở nên chặt chẽ hơn, an toàn về mặt cảm xúc, đáng tin cậy và thân mật hơn.
Làm thế nào để bình tĩnh hơn khi đối mặt với sự chỉ trích?
Đầu tiên, hãy tự nhủ rằng sự sơ suất của bạn không biểu thị sự thiếu năng lực về trí tuệ. Không ai có được tác phẩm hoàn hảo từ bản phác thảo đầu tiên. Do đó, nếu bạn dành đủ thời gian để sửa chữa và sàng lọc, phiên bản tiếp theo của bạn sẽ thành công hơn. Nỗ lực sẽ giúp bạn xác định những gì bản thân vẫn muốn tiếp tục hoặc từ bỏ hoàn toàn. Dù bằng cách nào, bạn cũng sẽ học được điều trước đó có thể bạn đã bỏ qua.
Tiếp theo, đừng "cá nhân hóa" những lời chỉ trích. Việc hiểu đúng về động cơ của người khác trong việc chỉ ra một số điểm không chính xác có thể có lợi cho bạn trong việc sửa chữa hoặc sửa đổi.
Cần đảm bảo rằng bạn hiểu mục đích của người khác khi đưa ra phản hồi cho bạn, đặc biệt nếu phản hồi đó mang tính ôn hòa và được thực hiện một cách tôn trọng. Nên hỏi họ nghĩ gì khi đánh giá bạn như vậy, tuy nhiên, quan trọng nhất, hãy cẩn thận đừng để bất kỳ sự bất an nào chi phối phản ứng của bạn.
Cuối cùng, hãy nuôi dưỡng tinh thần cởi mở thay cho phản ứng phòng thủ, nếu không, bạn sẽ không thể lấy đi bất cứ điều gì có giá trị từ những lời chỉ trích.
Theo Tâm lý học tội phạm
