Tết Đoan Ngọ là một ngày lễ theo phong tục truyền thống của người Việt, mang đậm bản sắc văn hóa, dân tộc. Năm 2021, Tết Đoan Ngọ (ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch) rơi vào Thứ Hai, ngày 14/06/2021 Dương lịch.
Vào ngày Tết Đoan Ngọ, mọi nhà chuẩn bị vật phẩm cúng tổ tiên và trong đó, hoa quả là thứ đồ cúng không thể thiếu. Người ta quan niệm rằng, đây là thời điểm quả trên cây, lá trên cành bắt đầu đơm hoa kết trái và mang cúng tổ tiên để mong một mùa bội thu.
Sau lễ cúng là các tục lệ giết sâu bọ. Cả nhà quây quần ăn những thứ quả chua, rượu nếp, bánh tro... để diệt trừ "sâu bọ", xua đuổi hết bệnh tật.
* Tết Đoan Ngọ cúng ở đâu? Trong nhà hay ngoài sân?
Thông thường, các gia đình chỉ sắm mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ trên ban thờ gia tiên. Tuy nhiên, nếu đầy đủ phải có thêm cả cỗ cúng Tết Đoan Ngọ ngoài sân, như thế mới chuẩn phong tục.
Thường, mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ ngoài trời cũng chuẩn bị đủ như mâm cỗ cúng gia tiên gồm: Hương, hoa, tiền vàng, cơm rượu nếp cái, bánh tro, chè kho...
Người ta tiến hành cúng Tết Đoan Ngọ ở cả hai nơi để cảm tạ trời đất, thần Phật, tổ tiên phù hộ cho mùa màng bội thu, cầu mong sức khỏe, tránh xa mọi bệnh tật.
* Mâm lễ cúng Tết Đoan Ngọ gồm những gì?
Trên mâm lễ cúng Tết Đoan Ngọ không thể thiếu những lễ vật sau:
- Hương, hoa, vàng mã.
- Nước sạch.
- Rượu nếp.
- Bánh gio - bánh ú tro.
- Xôi chè.
- Các loại hoa quả: mận, dưa hấu, vải, hồng xiêm, chuối.
Tuy nhiên, tùy theo quan niệm văn hóa của từng vùng mà lựa chọn các món sản vật và chế biến dâng cúng ông bà, tổ tiên ngày Tết Đoan Ngọ sẽ có sự khác nhau.
- Mâm lễ cúng Tết Đoan Ngọ miền Bắc: Hương, hoa, vàng mã, nước, rượu nếp, các loại hoa quả theo mùa (mận, vải, đào...), bánh tro, xôi, chè...
Ngoài ra, người Nùng ở Mường Khương - Lào Cai còn làm bánh khúc để dâng cúng tổ tiên, thần thánh trong dịp Tết giết sâu bọ.
- Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Trung: Lễ cúng của người miền Trung cũng tương tự như người miền Bắc. Tuy nhiên, món cơm rượu nếp trong lễ cúng chỉ sử dụng nếp trắng bình thường và cơm rượu được nén thành từng khối chứ không rời như miền Bắc.
Ngoài ra, người miền Trung còn hay cúng vịt (vịt nướng, tiết canh vịt...) trong dịp Tết Đoan Ngọ. Riêng người Huế còn cúng cả chè kê, một món đặc sản của vùng này trong dịp Tết Đoan Ngọ.
- Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Nam: Ngoài những thứ không thể thiếu như hương, hoa, vàng mã, người miền Nam cũng cúng cơm rượu nếp nhưng cơm rượu nếp trắng sẽ được viên thành những khối tròn thay vì để rời như miền Bắc hay ép thành khối như miền Trung.
Bên cạnh đó, vào Tết Đoan Ngọ, người miền Nam còn ăn cả chè trôi nước và bánh ú (một món bánh tương tự bánh tro của miền Bắc). Miền Nam được coi là vựa trái cây lớn nhất cả nước nên trong ngày Tết Đoan Ngọ, người dân Nam bộ không chỉ chuẩn bị lễ cúng với hoa quả tươi mà còn kết hợp tổ chức nhiều lễ hội trái cây miệt vườn đặc sắc.
* Những điều kiêng kỵ không nên làm trong ngày Tết Đoan Ngọ
- Vứt giày dép lộn xộn: Trong tiếng Hán, giày dép đồng âm với từ “tà”. Vì vậy, trong ngày Tết Đoan Ngọ, để giày dép không đúng, vứt lộn xộn dễ chiêu dụ tà khí.
- Tránh để rơi tiền: Rơi tiền bạc hay ví trong Tết Đoan Ngọ chẳng khác gì bạn để rơi mất tài lộc, tài vận ắt đi xuống.
- Không mua vật phẩm có hình thù kỳ quái: Trong ngày Tết Đoan Ngọ, nên tránh mua những vật phẩm có hình thù kỳ quái, không rõ nguồn gốc, ý nghĩa để tránh rước thêm tà khí về.
- Không chọn phòng đầu tiên hoặc cuối cùng ở hành lang khi ở khách sạn, nhà nghỉ: Theo phong thủy, hai vị trí này dễ hút nguồn năng lượng tiêu cực, không tốt cho sức khỏe.
- Tránh dừng chân ở nơi âm u: Nếu xuất hành trong ngày này nên tránh xa bệnh viện, đám ma vì những nơi này âm khí quá nặng, dễ chiêu bệnh tật, tà khí.
(Theo Vietnamnet)
