Ra mắt sách “Ký ức không phai” của nhiều tác giả

Tập sách Ký ức không phai là một phần rất nhỏ của bức tranh nhiều màu sắc về những người miền Nam tập kết ra Bắc theo Hiệp định Genève. Họ là những cán bộ thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau khi đi tập kết như sĩ quan quân đội Trần Văn Danh, nhà báo Lưu Quý Kỳ, nghệ sĩ Nguyễn Ngọc Bạch, bà Nguyễn Thị Xuân Phượng. Họ là những học sinh tuổi vị thành niên như Đinh Miên, như Phan Trọng Nghĩa, nhiều người tuổi đời tính chưa đủ 5 ngón tay, có người phải ẵm trên tay như Trần Đức Hạnh, thậm chí còn nằm trong bụng mẹ khi xuống tàu tập kết như Huỳnh Dũng Nhân. Cảm nhận của cán bộ, chiến sĩ, học sinh miền Nam về những ngày đầu tiên đặt chân lên miền Bắc được đồng bào miền Bắc đón tiếp thân tình, nồng hậu ra sao; ký ức về những năm tháng “ngày Bắc, đêm Nam”, về sự phấn đấu không mệt mỏi trong học tập, làm việc để góp phần đẩy nhanh ngày nước nhà thống nhất, gia đình đoàn tụ; cả những câu chuyện không thể gọi là vui của tuổi học trò trong cuộc sống xa quê hương, gia đình, vắng cha thiếu mẹ…

Tất cả những cảnh huống vui, buồn, tự hào, ân hận đều đã được 29 tác giả gửi gắm trong 58 bài viết trong sách, chia thành 3 phần:

I) Theo dòng lịch sử: 70 năm - Ngày ấy, bây giờ (1954 - 2024);

II) Ngày Bắc, đêm Nam - Chia ly và Đoàn tụ;

III) Học sinh miền Nam trên đất Bắc, những dòng ký ức. Người đọc có thể nhận ra trong cuốn sách này không chỉ những mảnh đời đáng nhớ của cán bộ miền Nam, học sinh miền Nam trên đất Bắc, mà còn là những câu chuyện rất cảm động của những người con miền Bắc đã gắn bó gần như suốt tuổi thanh xuân của mình với học sinh các trường miền Nam trong vai trò thầy, cô giáo, như thầy Lê Ngọc Lập, cô Lê Thúy Quyến, thầy Nguyễn Quốc Thái…

Điều đặc biệt trong cuốn sách, nếu có thể nói như vậy, là chỉ trong chưa đầy 450 trang khổ vừa, người đọc có thể tiếp cận khá toàn diện với các tư liệu lịch sử vừa tóm gọn vừa chi tiết về Hiệp định Genève 1954 bao gồm cả những tình tiết lịch  sử tế nhị hầu như chưa nhắc tới trong nhiều năm qua. Người đọc có thể biết về con đường trở thành một học sinh miền Nam rất thú vị của tác giả Vũ Phương Mai (tốt nghiệp Đại học ngành phim ảnh ở Ba Lan, con gái của nhà báo liệt sĩ Vũ Tùng - Chủ tịch Hội Nhà báo Giải Phóng, hậu duệ của nhà cách mạng Lương Văn Can - một trong những người sáng lập trường Đông Kinh Nghĩa Thục năm 1907). Ngay cả số phận khá kỳ lạ của một cây đàn violon liên quan đến chặng đời của một cán bộ quân đội miền Nam tập kết và những học sinh miền Nam yêu âm nhạc cũng được kể trong tập sách này. Những ai luôn coi trọng tình nghĩa giữa người với người, giữa đồng bào miền Bắc và đồng bào miền Nam sẽ rơi nước mắt khi đọc các bài viết hết sức cảm động như “Chị Sinh ơi, về ăn cơm, bố mẹ đợi...” (Châu Nhật Sinh), “Cô giáo Lê Thúy Quyến - một người thân đặc biệt của học sinh miền Nam” (Nguyễn Thanh), “Học sinh miền Nam trong tôi” (Lê Tự Minh), “Những người bạn miền Nam ngày ấy” (Trần Ngọc Tư). Nếu cần một trong nhiều minh chứng cho sự kế tục thành công sự nghiệp tử tế của mẹ cha để lại thì câu chuyện “Quỹ Học bổng Huỳnh Tấn Phát - những hạt mầm đã thành cây” trong cuốn sách có thể giúp bạn. Và, đặc biệt hơn nữa, nếu bạn muốn biết một người cha bộ đội có thể viết gì cho con gái trong những năm xa cách thì bạn hãy tìm đọc trong cuốn sách này, với những bức thư lần đầu được công bố của Đại tướng Lê Đức Anh gửi con gái Lê Xuân Hồng.

Với những gì có thể làm trong một thời gian rất ngắn, tuy không phải là cuốn sách đầu tiên viết về chủ đề học sinh miền Nam trên đất Bắc, hy vọng cuốn Ký ức không phai sẽ đem đến cho người đọc thêm những thông tin, thêm một cách nhìn về những người con miền Nam trên đất Bắc, trong đó có học sinh miền Nam. Với các sự kiện nhắc nhở ý nghĩa lịch sử của Hiệp định Genève 1954 được tổ chức trong tháng 10/2024 tại Hà Nội (Họp mặt 70 năm Học sinh miền Nam), tại Thanh Hóa (khánh thành Khu lưu niệm và Bảo tàng Cán bộ, Chiến sĩ và Học sinh miền Nam tập kết), tháng 11/2024 tại Cà Mau (chương trình cầu truyền hình “Nghĩa nặng tình sâu” nối ba điểm cầu Sầm Sơn Thanh Hóa, Hải Phòng, Sông Đốc Cà Mau), cuốn sách rất khiêm tốn về mọi mặt này được xem như một món quà tinh thần cho những người quan tâm.

Các tác giả: Nguyễn Thị Xuân Phượng, Nguyễn Ngọc Bạch, Huỳnh Dũng Nhân, Lưu Đình Triều, Nguyễn Thế Thanh, Ngô Vương Anh, Kiều Mai Sơn, Nguyễn Thị Hậu, Lê Ngọc Lập, Nguyễn Thị Lệ Thủy, Trâm Anh, Thu Hương, Võ Thị Ánh Tuyết, Tống Quang Anh, Phan Trọng Nghĩa, Nguyễn Quốc Thái,Vũ Phương Mai, Châu Nhật Sinh, Lê Tự Minh, Trần Ngọc Tư, Lê Văn Tân, Nguyễn Minh Quang, Huỳnh Xuân Thảo, Trần Đức Hạnh, Nguyễn Thị Bạch Mai, Phan Hoàng Phương.