Người đang tán tỉnh bạn bấy lâu có thực sự tồn tại?

Bạn vừa quẹt phải trên ứng dụng hẹn hò, và đối tượng lần này gần như hoàn hảo - chụp hình đẹp, chuyện trò hấp dẫn, gợi lên những ý tưởng không thể chê cho cuộc hẹn đầu. Nếu bạn gần như không tin được người này tồn tại, khả năng cao rằng người ta cũng không có thực, mà là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo (AI).

Các ứng dụng hẹn hò đang nhanh chóng tận dụng AI để nâng cao mức độ tương tác của người dùng. Chẳng hạn, Teaser AI sử dụng chatbot có khả năng mô phỏng tính cách người thật để "giao tiếp" với các đối tượng hẹn hò, giảm bớt tình trạng chán nản vốn đang tràn lan trong thế giới hẹn hò online. Còn có CupidBot, một giải pháp dành riêng cho nam giới dị tính, giúp tối ưu hóa các thao tác và các cuộc hội thoại. Trong khi đó, tập đoàn Match Group - cái tên đằng sau các nền tảng hẹn hò phổ biến như Tinder, Hinge và OkCupid - gần đây vừa tuyên bố sẽ tích hợp trí tuệ nhân tạo vào dịch vụ. Vượt lên trên cuộc trò chuyện đơn thuần, AI sẽ hỗ trợ việc chọn lựa hình ảnh nói riêng và nâng cao trải nghiệm người dùng nói chung.

Thậm chí trên TikTok, người dùng đã tận dụng sức mạnh của các công cụ như PhotoAi.me và Adobe AI, để nâng cấp hồ sơ hẹn hò bằng những bức ảnh đẹp không tì vết. ChatGPT giúp tinh chỉnh phần giới thiệu cá nhân, đề xuất những ý tưởng hẹn hò và thậm chí còn đánh giá mức độ tương hợp giữa người này với người khác. Quan điểm tích cực cho rằng AI đang giúp tiết kiệm những lần quẹt phải vô nghĩa và những cuộc trò chuyện tẻ nhạt. Ngược lại, nhiều người cũng băn khoăn về định nghĩa tình yêu khi ta không thể phân biệt đâu là người, đâu là máy.

Máy móc tiếp tục xen vào hành trình của con tim, tạo nên một giao lộ thú vị trên con đường tìm kiếm tình yêu vĩnh cửu.

Có rất nhiều trở ngại trong bối cảnh hẹn hò hiện đại: Sự khác biệt giữa con người trong tin nhắn và con người thật, sự mệt mỏi khi phải "giữ hình tượng" cả trên mạng xã hội lẫn đời thực, và sự hào nhoáng đó lại khiến mọi thức phức tạp hơn. Nữ giới kể về những lần bị lừa dối, trong khi nam giới than thở rằng chỉ có rất ít những người đàn ông phù hợp với một tiêu chuẩn vô hình nào đó mới có thể tìm được đối tượng hẹn hò. Giữa lúc này, AI nổi lên như một "liều thuốc chữa bách bệnh", hứa hẹn mang lại những đối tượng phù hợp, buổi hẹn chất lượng và tinh thần phấn chấn hơn khi tham gia hẹn hò. Nếu bạn đã chán những cuộc trò chuyện không đầu không cuối, chatbot AI sẽ điều khiển câu chuyện từ ban đầu, rồi sau đó bạn có thể quyết định tham gia khi có hứng thú. Qua một thời gian tìm hiểu, AI còn có thể đánh giá mức độ tương thích giữa bạn và đối tượng, đưa ra những vấn đề có thể sẽ xảy ra trong mối quan hệ trong tương lai...

Với sự tham gia của AI, dường như chuyện tình cảm, tương tự như mọi khía cạnh khác trong cuộc sống, có một "công thức" nhất định - yêu đương phải hiệu quả, với khối lượng thời gian và công sức được sắp xếp hợp lý. Đây là một bước đi có vẻ tối ưu, nhưng chắc hẳn thật đáng tiếc khi tình yêu cũng được xem như một loại hàng hóa, phục vụ và giúp tối ưu hóa một dự án duy nhất - cuộc sống của chúng ta.

Giao phó những cảm xúc tiêu cực, hay những phán xét ban đầu, cho máy móc vô cảm tương đương với việc chạy trốn khỏi hiện thực rằng "yêu là chết ở trong lòng một ít". Khi AI đánh giá tỉ mỉ mọi khía cạnh tính cách của đối tượng dựa trên những tiêu chí có sẵn, cuộc sống của chúng ta mất đi sự linh hoạt - không còn cảm giác phấn khích trước những kết nối bất ngờ - càng ngày càng hiệu quả, nhưng cũng không còn tính thân mật phải có. Lúc này, cảm giác yêu đương trở thành một phương tiện, thay vì một cuộc hành trình đến từ mối liên kết tình cảm và sự tương tác qua lại. AI tối thiểu hóa công sức dành cho mỗi đối tượng hẹn hò, càng rút ngắn khoảng thời gian chúng ta dành cho nhau, từ đó tiếp nối cảm giác chán nản và thất vọng.

Lý do cho những cảm xúc yêu thích thường không thể được diễn tả; Nó xuất phát từ những điều bình thường nhất lẫn phi thường nhất của một người.

Trong quyển sách "Radical Intimacy", tác giả, nhà báo Sophie K. Rosa giải thích cặn kẽ quan điểm rằng ứng dụng hẹn hò đang thương mại hóa các mối quan hệ, theo đó mỗi người tự xem mình là sản phẩm trong một thị trường cạnh tranh gay gắt, đòi hỏi phải cải tiến liên tục. Ở mức cực đoan, quan điểm này coi sự thân mật như một cuộc chinh phụ, phụ nữ bị xem là hàng hóa với các mức giá trị khác nhau. Rosa lập luận rằng thế giới quan này có thể khiến nam giới cảm thấy "thất bại" nếu họ không hẹn hò cũng những người phụ nữ phù hợp với một chuẩn mực sắc đẹp cụ thể. Tương tự như cách các "bậc thầy lừa tình" tận dụng kỳ vọng xã hội đặt trên người phụ nữ, AI cũng có thể bị lợi dụng để thao túng hoặc ép buộc họ vào một mối quan hệ bất lợi. Nếu hiện tại đã có những người trả tiền cho một "người yêu AI", tạo ra những đối tượng hẹn hò online mà họ có thể kiểm soát hoàn toàn, điều gì có thể đảm bảo rằng trong những mối quan hệ đời thực, họ đang không bị thói quen kiểm soát và thao túng đó ảnh hưởng?

Câu hỏi đặt ra: Sử dụng AI khi hẹn hò có tính là lừa đảo? Tìm kiếm lời khuyên trong chuyện tình cảm không có gì mới - bạn bè hay gia đình từ lâu đã đóng vai trò như một "hội đồng đánh giá" một mối quán hệ. Những tấm thiệp in sẵn giúp nhiều người thể hiện tình yêu khi quá ngại ngùng bộc lộ trực tiếp. Tuy nhiên, dường như tính thiếu trung thực nằm ở việc tinh tuyển vài phẩm chất, tạo nên một hình tượng cố định và cùng lúc thể hiện điều đó với hàng loạt đối tượng khác nhau.

Trong một cuộc khảo sát của ứng dụng hẹn hò OkCupid với hơn 30 ngàn người tham gia, 7 trên 10 người cho rằng sử dụng AI để tạo hồ sơ hoặc giao tiếp với người khác là thiếu trung thực. Mặc dù những ai sử dụng ứng dụng hẹn hò online có lẽ đã quen với sự thay đổi trong tính cách từ tin nhắn đến đời thực, việc sử dụng AI có lẽ sẽ càng mở rộng sự chênh lệch đó. 

Điều này dẫn đến một câu hỏi khác: Khi đã sử dụng AI, đâu là điểm dừng? Bỗng dưng người ta cho biết những câu chuyện vừa hài hước vừa tình tứ trước đó giữa hai người đã được robot tạo nên, bạn sẽ cảm thấy như thế nào?

Theo Lofficielvietnam